Samenstelling en bewerking van je garen

In ons vorige blog schreven we over de restjessjaal. Altijd leuk om van restjes iets te maken. Maar hoe zit het als je niet meer weet welk garen het was? Hoe was de dikte en samenstelling van het garen?

De dikte van het garen

Allereerst schreven we dat we garen en een bijpassende haaknaald gebruikten, maar hoe kom je achter de dikte van een garen als er geen band (meer) om de bol zit?

Je kunt beginnen met een dubbele draad over het gat in een naaldenmeter te leggen. Bedek je het gat nog net met de dubbele draad, dan is dat de naalddikte waarmee je kunt beginnen aan een proeflapje. Dat geldt voor zowel haak- als breinaalden.

Heb je geen naaldenmeter? Dan leg je een dubbele draad op een liniaal of centimeter. Het aantal millimeters dat bedekt wordt, is de naalddikte (in Europa, want in de VS is dat weer anders).

Op deze manier kun je ook twee verschillende draden die je samen wilt verwerken opmeten voor je proeflapje.

• 

• 

De lengte van het garen

Als je de geschatte naalddikte hebt, maak je een ruim proeflapje natuurlijk. Je wast en droogt het proeflapje en dan meet je het aantal steken en het aantal toeren in een stuk van 10 cm x 10 cm. Nu kun je ook inschatten hoeveel meter draad (of dubbele draad) er in 100 g garen zit.

Heb je in je proeflapje:

30 st x 42 tr, dan zit er ongeveer 420 meter in 100 g.

22 st x 30 tr, dan zit er ongeveer 250 meter in 100 g.

20 st x 28 tr, dan zit er ongeveer 200 meter in 100 g.

De samenstelling van het garen

Misschien wil je ook nog weten van welk materiaal een garen is? Dan is het handig om een stukje van het garen te verbranden. Dat doe je natuurlijk op een veilige manier.

Kijk goed naar je garen; hoe brandt het en hoe ruikt het?

• 

• 

1. Gaat het echt branden en ruikt het naar verbrand papier? Dan is het een plantaardig garen – katoen bijvoorbeeld. Je kunt de brandpunt helemaal verpulveren.

2. Gaat het schroeien zonder vlam en ruikt het naar verbrand haar? Dan is het een dierlijk garen – wol bijvoorbeeld. Je kunt de brandpunt helemaal verpulveren.

3. Brandt het garen met een gekleurde vlam, smelt het garen en is er een bolletje plastic te zien? Je hebt acryl in handen. Je kunt de brandpunt niet verpulveren.

4. Is er een beetje brandlucht en een klein bolletje plastic? Je hebt een mix van plantaardig en synthetisch garen. Je kunt de brandpunt niet helemaal verpulveren er blijft een ‘plastic’ bolletje over.

5. Is er een beetje schroeilucht en een klein bolletje plastic? Je hebt een mix van dierlijk en synthetisch. Je kunt de brandpunt niet helemaal verpulveren er blijft een ‘plastic’ bolletje over.

Je kunt eerst oefenen met het verbranden van garen waarvan je wel de samenstelling kent.

De bewerking van het garen

Hoe is het garen bewerkt? Hier kom je nooit met 100% zekerheid achter als je geen band meer hebt, maar we kunnen er wel iets over zeggen.

Rook je garen naar verbrand haar, maar voelt het glad aan? Dan heb je waarschijnlijk een superwash wol in handen. Deze wol is bewerkt met chemicaliën om het in de machine te kunnen wassen. Het is gladder dan een onbewerkte wol en ziet een beetje dof.

Je zou ook een wollen kamgaren in handen kunnen hebben. Dit garen glanst van nature en voelt ook glad aan. Dit is niet bewerkt, maar wel glad doordat alleen de langste vezels van de wol in het garen zitten. Het is nl. gekamd om de korte vezels er uit te halen. Dit garen ziet er luxueus uit en het voelt ook zo.

Rook je garen naar verbrand haar en voelt het ruwig? Kun je het met spuug tot een compact bolletje rollen? Dan heb je waarschijnlijk een onbewerkte wollen draad in handen.

Rook je garen naar papier en glanst het? Het kan een gemerceriseerde katoen zijn. Deze katoen is behandeld met een chemisch proces om het te laten glanzen. Dit is een gladde katoen.

Kijk ook eens goed naar het garen. Hoe minder vezels uit de draad steken, hoe gladder het garen is.

Het effect van een bewerking

Als een garen glad is, van nature zoals een kamgaren, of door bewerking dan is de valling anders dan van een ruwer garen. Je kunt je voorstellen dat een ruwer garen een beetje in elkaar haakt en daardoor wat compacter blijft en ook van minder valling heeft.

Door twee verschillende draden te mengen, kun je, ten slotte, de valling van een garen beïnvloeden. Meng je een glad garen met een ruwer garen, dan zal je breiwerk minder valling hebben en dus minder uitzakken. Of meng je een ruw garen met een glad garen dan zal je project juist meer valling hebben.

Kortom

Het is een kwestie van uitproberen en proeflapjes breien. Houd, terwijl je bezig bent, goed bij wat je voelt, ruikt, welke naalddikte gebruikt en hoe je het vindt. Brei ook af en toe gewoon eens een lapje van je onbekende garen, zo leg je een database aan van je voorraad en leer je ondertussen veel over een garen.